Yollardaki elektrikli araç sayısı gittikçe artarken, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan bu otomobillere yönelik önemli bir karar geldi.
Bakanlığın, Resmi Gazete’de yayımlanan teknolojik ürün yatırım destek programı hakkında yönetmelikte değişiklikler yapan yönetmeliğine göre, elektrikli araç şarj istasyonu yatırımlarına destek sağlanacak.
Yönetmelik kapsamında, söz konusu istasyonların yatırım bedelinin yüzde 75’ine ve 20 milyon TL’ye kadar geri ödemesiz destekten faydalanılabilecek. Bu yatırımlar için işletme gideri desteği ise uygulanmayacak.
Bu kapsamda destek programından yararlanılarak alınan makine ve teçhizat için destekten yararlanmada 3 yıl olarak öngörülen satılamama kiralanamama ve devredilememeye yönelik sınırlama, makine ve teçhizatın kullanım yeri ve amacı değişmemek kaydıyla 1 yıl olarak uygulanacak.
İSTASYON SAYISINDA AVRUPA 15’İNCİSİYİZ
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) rakamlarına göre, Türkiye’de 3 bin 500’e yakın şarj istasyonu bulunuyor. Bu şarj istasyonlarının soket sayısının ise 4 bin 500 adete ulaştığı tahmin ediliyor.
Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre, Avrupa’da en çok elektrikli araç şarj noktası Hollanda’da bulunuyor. Ülkede 2021 yılında aktif şarj istasyonu sayısı 92 bin 600 adet olarak kayıtlara geçerken, onu takip eden Almanya’da 59 bin 550 adet, İngiltere’de 40 bin 297 adet, Fransa’da 27 bin 870 adet ve İtalya’da 23 bin 249 adet istasyon bulunuyor.
Eurostat verileri ile EPDK’nın rakamları bir arada değerlendirildiğinde, Türkiye elektrikli araç şarj istasyonu bakımından Avrupa’da 15’inci sırada yer alıyor.
Yollardaki elektrikli araç sayısına bakacak olursak, Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre, Türkiye’de 2021 yılında 2 bin 846 adet elektrikli otomobil satışı gerçekleşti. Bu rakam bir önceki yıl ise 844 adetti. Bu yılın Ocak-Şubat döneminde ise Türkiye’de 435 adet elektrikli otomobil satışı gerçekleşti.
YATIRIMLAR HIZLANDI
Öte yandan, Türk otomotiv sanayisinde elektrikli araç yatırımları da dikkat çekiyor.
Bu kapsamda, yerli otomobili geliştirme çalışmalarına devam eden Togg’un ilk elektrikli otomobili önümüzdeki yıl yollara çıkacak. Öte yandan, Togg, batarya hücresi ve modül üretim tesisi hedefiyle, Farasis Energy ortaklığında SIRO Silk Road Temiz Enerji Çözümleri San. ve Tic. AŞ’yi kurmuştu. SIRO’nun Türkiye ve çevre ülkelerde enerji depolama çözümlerinin geliştirilmesi üzerine de çalışması hedefleniyor.
Geçtiğimiz yıl 20.5 milyar TL’lik Türk otomotiv sanayinin en büyük yatırımını açıklayan Ford Otosan ise, bataryası da dahil olmak üzere kendi mühendislik birikimi ile üreteceği elektrikli ticari aracını yakında bantlardan indirmeye hazırlanıyor.
Batarya üretim tesisi kurmak için kolları sıvayan Koç Holding de, bu kapsamda Ford ve SK On ortaklığında yapılacak batarya yatırımına katılmak için niyet mektubu imzaladığını duyurmuştu. Anlaşma sağlanması halinde üretime 2025 yılında yıllık 30-45 Gigawatt saat kapasite ile başlanması hedefleniyor.
Ayrıca, yerli sanayide elektrikli araç yatırımları hız kazanırken, ABD’li elektrikli otomobili üreticisi Tesla da dahil olmak üzere önümüzdeki dönemde birçok yeni elektrikli otomobilin yollara çıkması bekleniyor.
Tesla’nın Türkiye pazarına girmek için gün sayarken, 10 kentte ‘Superchargers’ olarak adlandırılan hızlı şarj istasyonlarını kuracağını da hatırlatalım.
İŞLETMECİYE ASGARİ 4.5 MİLYON TL SERMAYE TUTARI ŞARTI
Şarj Hizmeti Yönetmeliği’ne ilişkin bilgi veren Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz da, yönetmelikle şarj istasyonlarının bir şarj ağına bağlı olma zorunluluğu getirildiğini dile getirdi.
Yılmaz, “Şirketler kurumdan aldığı şarj ağı işletmeci lisansı kapsamında şarj ağını işletecek olup lisans başvurusunda bulunacak şirketlerin asgari sermaye tutarının 4.5 milyon lira olması istenecek. Şarj ağı işletmeci lisansı sahibi olmak isteyenlerin kurması gereken asgari şarj ünitesi sayısı 50 adet olarak belirlendi. Bunun yüzde 5’inin DC 50 kilovat (kW) ve üzeri güçte olması gerekiyor, yani bu oranda hızlı şarj ünitesi bulunmalı. Ayrıca, otoyol ve devlet yolunda kurulan şarj ünitelerinin en az yüzde 50’sinin DC 50 kW ve üzeri güçte olması zorunluluğu getirildi. Şarj istasyonu işletmek isteyenler lisans sahiplerinden sertifika alarak şarj istasyonu işletebilecek” dedi.
‘YÜZDE 20’YE KADAR SADAKAT İNDİRİMİ’
Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklamada, şarj hizmeti fiyatının birim enerji (kWh) fiyatı üzerinden olacağını ifade eden Yılmaz, “İstasyonların bu bedel dışında şarj hizmeti kapsamında araç sahibinden ilave hiçbir bir ücret alamayacağı yönetmelikte yer alıyor. Halka açık tüm şarj istasyonlarından tüm elektrikli araç sahipleri hizmet alabilecek. Araç sahibi durumuna göre bedeli karşılığında hızlı veya yavaş şarj hizmetinden birini tercih edebilecek. Yönetmelikte şarj ağı işletmecilerinin araç kullanıcılarıyla sadakat sözleşmesi yapmasına imkan tanındı. Ayrıca, tüm elektrikli araç sahiplerine eşit şartlarda hizmet verilmesi hükme bağlandı. Kullanıcılar yaptıkları sadakat sözleşmesiyle yüzde 20’ye kadar indirimli şarj hizmeti alabilecek” diye konuştu.
Şarj hizmeti sunan halka açık şarj istasyonlarının coğrafi konumları, şarj ünitesi ve soket sayıları, şarj ünitesi tipleri ve güçleri, ödeme yöntemleri, müsaitlik durumlarının elektrikli araç kullanıcılarıyla paylaşılacağını belirten Yılmaz, EPDK’nin Serbest Erişim Platformu adı altında bir platform kurarak bu paylaşımı mobil bir uygulama üzerinden gerçekleştireceğini söyledi.
